Een grootschalige Europese studie naar de effectiviteit van epilepsiechirurgie laat overtuigend het succes ervan zien. Deze resultaten helpen in de afweging of een operatie bij epilepsie zinvol is. Ook ondersteunen de bevindingen het idee dat zo snel mogelijk opereren de uitkomst verbetert. Deze studie is op 18 augustus gepubliceerd in de Lancet Neurology.

De European Epilepsy Brain Bank-studie laat zien dat 72% van de patiënten met epilepsie  een jaar na de operatie aanvalsvrij zijn. Na twee jaar is dat nog 68% en na vijf jaar 66%. In de studie zijn 9147 patiënten onderzocht die tussen 2000 en 2012 zijn geopereerd. Hoogleraar kinderneurologie Kees Braun is vanuit het UMC Utrecht onderzoeksleider, hij vertelt dat destijds alleen nog patiënten werden geopereerd die geen baat hadden bij het gebruik van medicijnen. “Tegenwoordig kiezen we soms al eerder voor een operatie, vooral bij kinderen. De voordelen van een operatie wegen vaak op tegen de geringe risico’s, en chronisch medicijngebruik kan dan voorkomen worden. Een tweede reden voor vroeger opereren is dat een kortere duur van de epilepsie de kans op een succesvolle operatie verhoogt. Deze studie bevestigt dat.”

Medicatie afbouwen

Dit is de derde publicatie over toegepast epilepsieonderzoek in de Lancet Neurology van de onderzoeksgroep. De eerste toonde aan dat kinderen na epilepsiechirurgie veilig al vroeg  hun medicatie konden afbouwen. De tweede beschrijft een online predictiemodel, waarmee per individu berekend kan worden wat het risico is van medicatie-afbouw. Kees is vooral blij met deze publicaties omdat ze wereldwijd de zorg voor epilepsiepatiënten kunnen verbeteren. “Dit soort resultaten zijn alleen mogelijk omdat we de data krijgen  van heel veel ziekenhuizen. Een nauwe Europese samenwerking vormt de basis voor deze studie.”

Lees verder onder de video

De studie heeft ook gekeken naar het verschil in uitkomst tussen de verschillende oorzaken van epilepsie. Zo waren 78% van de patiënten die epilepsie hadden als gevolg van een tumor, na een operatie aanvalsvrij. Voor epilepsiepatiënten met bepaalde aanlegstoornissen van de  hersenschors lag dat percentage met 50% aanzienlijk lager.

Deze resultaten kunnen meegenomen worden in de overweging van de behandeling bij epilepsie. Kees: “Bij epilepsiechirurgie verwijder je de epilepsiebron uit de hersenen. Dat kan alleen als daardoor geen belangrijke hersenfuncties verloren gaan. In de praktijk bekijken we met een multidisciplinair team welke behandeling voor welke patiënt het best zal werken. Deze studieresultaten kunnen  meewegen bij die beslissing.”

Vroeger opereren

Daarnaast maakt de studie duidelijk dat hoe eerder je opereert, hoe groter de slagingskans is. “Bij epilepsie die bijvoorbeeld door een vasculair letsel wordt veroorzaakt is de kans om aanvalsvrij te worden na een operatie binnen één jaar 85%. Ga je echter pas na twintig jaar opereren, dan is die kans verlaagd naar 70%”, stelt Kees. “Een extra argument dus om vroeg te opereren. Andere argumenten voor een vroege operatie zijn dat patiënten minder lang  medicatie nodig hebben, met alle bijwerkingen vandien. Uit de studie blijkt tevens dat bij kinderen de medicatie veel vaker is afgebouwd na vijf jaar dan bij volwassenen. Dat komt hun ontwikkeling ten goede”

Deze European Epilepsy Brain Bank-studie is een Europese samenwerking en onderdeel van het European Reference Network Epicare. Het UMC Utrecht en de Universitaire Ziekenhuizen Erlangen hebben de uitkomst van epilepsiepatiënten bestudeerd van meer dan negenduizend personen uit 37 centra in achttien landen.